ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು ಜನಜೀವನದ ಅನಿವಾರ್ಯ ಅಂಗಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿವೆ. ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್, ಖರೀದಿ, ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಪರ್ಕ, ಉದ್ಯೋಗ ಹಂಗೆ ಹಲವಾರು ಕೆಲಸಗಳು ಈಗ ಸ್ಮಾರ್ಟ್‌ಫೋನ್ ಅಥವಾ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಮೂಲಕ ಸುಲಭವಾಗಿ ಆಗುತ್ತಿವೆ. ಆದರೆ, ಈ ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣದೊಂದಿಗೆ ನಮ್ಮೊಡನೆ ಬಂದಿದೆ ಒಂದು ಭೀಕರ ನಿಖರ ಅಪಾಯ – ಸೈಬರ್ ಫ್ರಾಡ್ (Cyber Fraud).
ಸೈಬರ್ ಫ್ರಾಡ್ ಎಂದರೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅಥವಾ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಬಳಸಿ ಮನುಷ್ಯರನ್ನು ಮೋಸಗೊಳಿಸುವ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಚಟುವಟಿಕೆ. ಇವು ಹಣದ ಕಳುವಿನಿಂದ ಆರಂಭವಾಗಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಾಹಿತಿಯ ಕಳವಿಗೆ, ಮಾನಹಾನಿಗೆ, ತಾರತಮ್ಯಕ್ಕೆ, ಮತ್ತು ಗಂಭೀರ ಮಾನಸಿಕ ಸಂಕಟವರೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
ಸೈಬರ್ ಫ್ರಾಡ್‌ನ ರೂಪಗಳು
ಸೈಬರ್ ಫ್ರಾಡ್ ಹಲವು ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯ ಮಾದರಿಗಳು ಇಂತಿವೆ:
1. ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಫ್ರಾಡ್
ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧಿಗಳು ತಾಂತ್ರಿಕ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಪೀಡಿತರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಯ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಕದ್ದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಹಣವನ್ನು ದೋಚುತ್ತಾರೆ. ಇದರಲ್ಲಿ OTP ಮೋಸ, ಫಿಷಿಂಗ್ ಲಿಂಕ್, ಅಥವಾ ನಕಲಿ ಆ್ಯಪ್‌ಗಳ ಬಳಕೆ ಸಾಮಾನ್ಯ.
2. ಫಿಷಿಂಗ್ (Phishing)
ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಸೈಬರ್ ಕ್ರೈಮ್. ಉಪಯೋಗಕರಿಗೆ ನಕಲಿ ಇಮೇಲ್, ಎಸ್‌ಎಂಎಸ್ ಅಥವಾ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್ ಕಳುಹಿಸಿ, ಅವರ ಪಾಸ್‌ವರ್ಡ್, ಕಾರ್ಡ್ ಡಿಟೇಲ್ಸ್, ಅಥವಾ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮಾಹಿತಿ ಕದ್ದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
3. ಒನ್ ಟೈಮ್ ಪಾಸ್‌ವರ್ಡ್ (OTP) ಮೋಸ
ಫೋನ್ ಕರೆ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ ಮೆಸೇಜ್ ಮೂಲಕ OTP ಕೇಳಿ ಹಣ ಕದ್ದುಕೊಳ್ಳುವುದು. ಬಳ್ಳಾರಿ, ಬೆಂಗಳೂರು, ಮತ್ತು ಧಾರವಾಡ ಸೇರಿದಂತೆ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹಲವಾರು ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ OTP ಮೋಸ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿವೆ.
4. ಲಾಟ್‌ರಿ ಮತ್ತು ಬಹುಮಾನ ಮೋಸ
“ನೀವು ಲಾಟರಿ ಗೆದ್ದಿದ್ದೀರಿ” ಎಂಬ ಎಸ್‌ಎಂಎಸ್, ಇಮೇಲ್‌ಗಳು ಬಂದು ಹಣ ಪಾವತಿಸಲು ಹೇಳುವುದು. ಅನೇಕರು ತಕ್ಷಣವಾಗಿ ಹಣ ಪಾವತಿಸಿ ಮೋಸಹೊಂದುತ್ತಾರೆ.
5. ಶಾಪಿಂಗ್ ಫ್ರಾಡ್
ನಕಲಿ ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಬೆಲೆಗೆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಹಣ ಪಾವತಿಸಿದ ನಂತರ ಉತ್ಪನ್ನ ಬರದೇ ಹೋಗುವುದು ಸಾಮಾನ್ಯ.
6. ಐಡಿಂಟಿಟಿ ಥೆಫ್ಟ್ (Identity Theft)
ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಫೋಟೋ, ಮಾಹಿತಿ, ಅಥವಾ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಕದ್ದುಕೊಂಡು, ಆತನ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ನಕಲಿ ಪ್ರೊಫೈಲ್ ಅಥವಾ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆ ತೆರೆಯುವ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಹೆಚ್ಚಿವೆ.
7. ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣ ಅಪಾಯಗಳು
ಫೇಸ್‌ಬುಕ್, ಇನ್‌ಸ್ಟಾಗ್ರಾಂ ಮುಂತಾದ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ನಕಲಿ ಐಡಿಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು, ಸ್ನೇಹಿತರಿಂದ ಹಣ ಕೇಳುವುದು, ಅಥವಾ ಗೌರವ ಹರಣ ಮಾಡುವುದು.
ಸೈಬರ್ ಫ್ರಾಡ್‌ನ ಪರಿಣಾಮಗಳು
1. ಹಣ ನಷ್ಟ
ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ದುಡಿತದ ಹಣವು ಕೇವಲ ಕೆಲ ಸೆಕೆಂಡುಗಳಲ್ಲಿ ಕಳೆದುಹೋಗುತ್ತದೆ. ಒಂದೇ ಕಳ್ಳತನದಲ್ಲಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ರೂಪಾಯಿಗಳ ನಷ್ಟ ಸಂಭವಿಸುತ್ತಿದೆ.
2. ಮಾನಸಿಕ ತೊಂದರೆ
ಹಣ ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಪೀಡಿತ ಮಾನಸಿಕ ತೊಂದರೆಯಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಾರೆ. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಇದು ಆತ್ಮಹತ್ಯೆಗೂ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.
3. ಸಾಮಾಜಿಕ ಗೌರವದ ಹಾನಿ
ಫೋಟೋ ಅಥವಾ ವಿಡಿಯೋ ಮಿಸ್‌ಯೂಸ್ ಮಾಡಿದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮಾನಮರ್ಯಾದೆಗೆ ಧಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತದೆ.
4. ಕಾನೂನು ಸಮಸ್ಯೆಗಳು
ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಮ್ಮ ವಿವರಗಳನ್ನು ದುರುಪಯೋಗ ಪಡಿಸಿ ಅಪರಾಧ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದು. ಇದರಿಂದ ನಾವು ಅಪರಾಧಿಯಾಗಬಹುದು ಎಂಬ ಭೀತಿ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸೈಬರ್ ಕ್ರೈಮ್ ಸ್ಥಿತಿಗತಿ
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿದಿನ ಸುಮಾರು 6000ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸೈಬರ್ ಕ್ರೈಮ್ ಪ್ರಕರಣಗಳು ವರದಿಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ಎನ್‌ಸಿಆರ್‌ಬಿ (NCRB) ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಸೈಬರ್ ಕ್ರೈಮ್ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕ 15% ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ಕರ್ನಾಟಕ, ತಮಿಳುನಾಡು, ಮತ್ತು ದೆಹಲಿ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತಿವೆ.
ನಾವು ಹೇಗೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದಿರಬಹುದು?
ಸೈಬರ್ ಅಪರಾಧದಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಆದರೆ ನಾವು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದಿದ್ದುಕೊಂಡರೆ:
1. OTP/ಪಾಸ್‌ವರ್ಡ್ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಗೂ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಬೇಡಿ.
2. ಅನಾಮಧೇಯ ಲಿಂಕ್ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಬೇಡಿ.
3. ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಥವಾ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು OTP ಕೇಳುವುದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ನೆನಪಿಡಿ.
4. ನಕಲಿ ಶಾಪಿಂಗ್ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತಕ್ಷಣ ಶೋಧಿಸಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ.
5. ಮೊಬೈಲ್/ಲ್ಯಾಪ್‌ಟಾಪ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಆಂಟಿ ವೈರಸ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಾಲ್ ಮಾಡಿ.
6. ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗತ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಬೇಡಿ.
7. ಪಬ್ಲಿಕ್ ವೈಫೈ ಬಳಸಿ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್/ಪರ್ಸನಲ್ ವ್ಯವಹಾರ ಮಾಡಬೇಡಿ.
ನಿಗಮಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ
ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆ, ಸರ್ಕಾರಿ-ಖಾಸಗಿ ನಿಗಮಗಳು, ಮತ್ತು ನಾಗರಿಕ ಸಂಘಟನೆಗಳು ಸೈಬರ್ ಅಪಾಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು:
ವಾರ್ಷಿಕ ಜಾಗೃತಿ ಶಿಬಿರ
ಸೈಬರ್ ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಕಾರ್ಯಾಗಾರ
ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಓಪನ್ ಸೆಫ್ಟಿ ಸೆಷನ್
ಅವನಾವನ ತಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಅನ್ವಯ ಹೋಮ್ಬಾಳಿಕೆಯಿಂದ ಈ ಅಭಿಯಾನದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಬೇಕು
ಸೈಬರ್ ಫ್ರಾಡ್ ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕ್ರೈಮ್ ಅಲ್ಲ; ಇದು ನಮ್ಮ ವೈಯಕ್ತಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ, ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದುಕಿನ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಅಪಾಯಕಾರಿ ತಂತ್ರವಾಗಿದೆ. ನಾವು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ, ಜಾಗೃತಿಯಿಂದ, ಮತ್ತು ಮಾಹಿತಿ ಹೊಂದಿರುವ ನಾಗರಿಕರಾಗಿ ಇಂತಹ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಬಹುದು.
ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರು ತಮ್ಮ ಭಾಗದಿಂದ ಸೈಬರ್ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಿದರೆ ಮಾತ್ರ ಭಾರತ ‘ಡಿಜಿಟಲ್ ಇಂಡಿಯಾ’ ಯನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತ ಭಾರತವನ್ನಾಗಿ ರೂಪಿಸಬಹುದು.
ಡಿಜಿಟಲ್ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಬದುಕುತ್ತಿದ್ದೇವೆಂದರೆ, ಡಿಜಿಟಲ್ ಸುರಕ್ಷತೆ ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಭಾಗವಾಗಬೇಕು. “ಜ್ಞಾ
ನದೊಂದಿಗೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಬಳಸಿ, ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಕ್ರೈಮ್ ತಡೆಯಿರಿ” ಎಂಬ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರು ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು
